Wat denk jij? Gaan verjaardagen in Japan er hetzelfde aan toe als bij ons? Hier kun je er standaard vanuit gaan dat een verjaardag in elk geval slingers, taart, cadeautjes en een overdosis “lang zal die leven” inhoudt. Of dat nou een kinderfeestje is (inclusief speurtocht en pannenkoeken), of een volwassen kringverjaardag met blokjes kaas en een plakje worst: een verjaardag is een feestje. Punt. Maar in Japan? Daar gaat het toch even iets anders…
Iedereen op 1 januari jarig?!
Tot ver in de 20e eeuw werd je verjaardag in Japan helemaal niet gevierd. Sterker nog, men vond het zelfs logisch dat iedereen op dezelfde dag jarig was, op 1 januari om precies te zijn! Volgens de oude telling werd je namelijk niet ouder op de dag van je geboorte, maar op de eerste dag van het nieuwe jaar. Zo kon een baby van een paar weken oud op nieuwjaarsdag officieel al één jaar zijn!
Pas na 1950 veranderde dat, toen Japan steeds meer Westerse gewoontes overnam. En daarmee kwam ook het vieren van je persoonlijke verjaardag in beeld.
Moderne verjaardagen
Tegenwoordig vieren Japanners hun verjaardag wél individueel, al is het meestal een stuk ingetogener dan bij ons. Kleine kinderen doen nog het meest “westers”: een feestje met taart, kaarsjes, zingen en cadeautjes. Denk Amerikaanse stijl, compleet met versiering en groepsfoto’s.
De klassieke Japanse verjaardagstaart? Geen slagroomtaart of appeltaart, maar een luchtige strawberry shortcake met slagroom en aardbeien. Zó iconisch dat hij zelfs met kerst gegeten wordt!
Voor volwassenen: romantiek of karaoke
Ben je wat ouder? Dan geef je zelden een feestje voor jezelf. Vaak regelen vrienden of je partner iets voor je: een etentje, een verrassingsuitje of zelfs een romantisch weekendje weg. Het is ook helemaal niet gek als je verjaardag niet op de dag zelf gevierd wordt. Sterker nog, dat is eerder de norm. Op je verjaardag zelf is het namelijk gebruikelijk dat je partner je meeneemt op een romantische date; een chique diner, dagje pretpark, of een hotelovernachting.
En op je werk? Daar is het vooral… stil. Geen slingers, geen “hip hip hooray”, en al helemaal geen taart van de jarige. Als er al iets gebeurt, is het hoogstens een informeel etentje na werktijd met een paar collega’s.
Cadeautjes? Misschien… maar dan wel perfect verpakt!
Maar dan zijn er natuurlijk nog de cadeau’s! Want wat is een verjaardag nou zonder cadeau’s? Nou in Japan, is dat heel normaal! Van oorsprong werden er geen cadeau’s gegeven met de verjaardag maar ondanks dat dit tegenwoordig wel aan het veranderen is, is het nog altijd niet ongebruikelijk dat je als jarige geen cadeautjes krijgt. Met name omdat het regelen van het feestje vaak al op kosten van de vrienden is.
Wil je iemand wel een verjaardagscadeau geven? Dan zijn er een aantal etiquette regels waar je, je aan moet houden. Let wel dat deze als niet-Japanner soms niet zo makkelijk zijn als je denkt…. Zo is het extreem belangrijk dat je het juiste cadeau geeft dat “past” bij je relatie met de persoon.
Ken je iemand niet zo goed? Kies dan geen enorme dure en exclusieve cadeau’s, en ken je iemand wel goed? Kom dan niet met een kaartje en wat geld aan zetten. Daarnaast is het ontzettend belangrijk dat het cadeau fantastisch mooi verpakt is. Denk hierbij aan luxe cadeaupapier, in de juiste kleuren, met sierlijke linten en mooie decoratie.
Met een taart uit een vending machine kom je dus niet zomaar weg 😉
Bijzondere verjaardagen: van 1 tot 100
Enkele uitzonderingen op de verjaardagen zijn de zogenaamde speciale leeftijden. Denk aan het volwassen worden, of wat bij ons de Abraham en Sarah leeftijden zijn. Ook in Japan zijn ze daarmee bekend en die vieringen gaan er wat anders aan toe dan dat wij gewend zijn. Denk aan:
- Issho mochi (1 jaar): een kind krijgt een zware rijstcake op de rug gebonden als symbool voor een lang leven. Ook kiezen ze een voorwerp dat hun toekomst zou voorspellen!
- Shichi-Go-San (3-5-7 jaar): kinderen trekken traditionele kimono’s aan en bezoeken een schrijn voor gezondheid en voorspoed.
- Seijin no Hi (20 jaar): de officiële volwassenwording met ceremonies, kimono’s en véél foto’s.
- Kanreki (60 jaar): de variant op onze Abraham en Eva! Het is het moment dat de Chinese Horoscoop 5 complete cyclussen (van 12 jaar elk) heeft voltooid en dat de sterrenbeelden weer precies hetzelfde staan als de dag dat je geboren bent.
- En verder: bijzondere leeftijden als 77, 88 en zelfs 100 worden vaak gevierd met symboliek en familiefeestjes.
Deze mijlpaalmomenten zijn vaak belangrijker dan de standaard verjaardagen, en dragen veel betekenis en traditie met zich mee.
Dus… zo anders is het allemaal niet
Uiteindelijk draait het in Japan, net als hier, vooral om samen zijn met mensen die je dierbaar zijn. En of dat nou met taart en cadeaus is, of juist wat ingetogener. De vorm is anders, de taart is anders, maar het gevoel? Dat blijft hetzelfde.
