Mochi is een razend populaire snack in Japan en wordt met name ook veel gegeten tijdens oud en nieuw. Zeg maar de Japanse variant van de oliebol. Het is een zoet plakkerige omhulsel, wat ergens iets weg heeft van marsepein, maar dan zachter en kleveriger. Vaak zijn ze gevuld met anko, een zoete rodebonen pasta.
Seizoensgebonden
Het is een populaire snack die het gehele jaar door erg populair is en veel varianten kent. Zo zijn sommige mochi gevuld met gezoete pruimen, azuki bean paste (daifuku genoemd), vermalen pinda’s of heeft bijvoorbeeld “Ichigo Daifuku” simpelweg een hele aardbei erin zitten! Of de Sakura Mochi, waarbij de rijst iets grover gelaten wordt en omwikkelt wordt met een kersenbloesemblad. Ook is de laatste jaren mochi ijs, erg populair geworden!
Deze lekkernij heeft echter ook nog een hele bijzondere variant die uitsluitend aan het begin van het nieuwe jaar gegeten wordt: de Kagami Mochi. Heel kort door de bocht zijn dit twee enorme mochi die op elkaar gestapeld worden. Maar zo simpel is het natuurlijk niet. Laten we bij het begin beginnen!
Waar komt kagami mochi vandaan?
Het maken van de kagami mochi gebeurd op een soortgelijke manier als het maken van gewone mochi, maar dan op wat grotere schaal. Belangrijk verschil is dat er bij een kagami mochi een soort glazuur laagje wordt aangebracht, en er op bovenop de twee mochi een daidai geplaatst wordt (een soort bittere, Japanse sinaasappel).
Deze vorm is ergens tussen de 14de en de 16de eeuw ontstaan en heeft zijn aparte naam te danken aan de gelijkenis met een Japanse spiegel die destijd populair was. De kagami (letterlijk spiegel) had een soortgelijke vorm en werd vaak bij rituele gebeurtenissen gebruikt. Omdat mochi destijds ook vaak met speciale gelegenheden gegeten werd én het dankzij de glazuur laag zo op de spiegel leek kreeg het de naam kagami mochi.
De twee grote mochi schijven zouden hierbij symbool zijn komen te staan voor het komen en gaan van jaren. En de sinaasappel voor het voortzetten van de familie over de verschillende generaties.
Samenkomen van de familie
Zoals in een eerdere post over mochi al werd beschreven, heeft de rijst waarmee de mochi wordt gemaakt een speciale betekenis. Hiermee wordt de lange geschiedenis en het belang van rijst voor Japan herdacht. Maar met de kagami mochi gaat het weer een stap verder. Deze speciale soort mochi wordt voor de jaarwisseling gekocht en “tentoongesteld” in de kamidana (familie shrine) van het gezin. En wordt deze vaak gedecoreerd met extra versiering om het geheel een nog feestelijker tintje te geven.
De bovenkant van de mochi wordt echter wel vrijwel altijd bekroond met de bittere daidai. In sommige gevallen wordt deze echter wel eens vervangen door een ‘konbu deken’. Dit is een soort extra laag welke over de Mochi gaat, welke ook zoet is en symbool staat voor plezier en genot.
Deze wordt ongeveer een week voor de jaarwisseling gekocht en neergezet. En blijft daar dan ook nog best een poosje staan! Pas op 11 januari wordt deze gegeten. En speelt deze een belangrijke traditionele rol om het nieuwe jaar samen met de familie in te luiden.
Bijzonder om te eten
Tegen die tijd is de mochi behoorlijk uitgehard en kom je er niet zo makkelijk meer doorheen. Doordat de Kagami Mochi dagenlang onbeschermd heeft gestaan is de normaal gesproken plakkerige mochi, brokkelig en kwetsbaar geworden onder een harde buitenlaag.
Omdat de Kagami Mochi onder andere symbool staat voor familie, mag de de Kagami Mochi niet gesneden worden met een mes. Je wilt immers niet de familie banden door snijden. Overigens is er op dat punt vaak al niet eens meer doorheen te komen met een mes. Sterker nog, er komt grof geweld bij kijken! Men pakt dan ook een speciale hamer en slaat met een flinke klap boven op de mochi. Zodat deze in tientallen stukken uitéén valt, dit noemen ze kagami biraki. Hier komt ook weer de relatie met een spiegel naar boven. Ook deze barst in tientallen stukken uit elkaar wanneer je er op slaat met een hamer.
De stukken mochi worden vervolgens in meerdere gerechten gebruikt. Waaronder de o-zouni, een hartige nieuwjaarssoep waarbij de kagami mochi eerst lichtjes geroosterd wordt voor deze in de soep gaat. Ook is hier een zoete variant van – zenzai – waarbij de mochi niet geroosterd. Hierdoor wordt de mochi weer lekker plakkerig en kun je er weer optimaal van gaan genieten!
Geen jaarwisseling zonder mochi
Luguber detail is overigens dat er elk jaar wel 1 of 2 mensen overlijden door het eten van de mochi. Ze nemen dan een te grote hap zonder goed te kauwen en kunnen er dan in stikken! Gelukkig gaat het vrijwel altijd goed en is het voor de Japanners net zo’n belangrijk onderdeel van de jaarwisselingsperiode, als voor ons de oliebollen.
